HỎI
Xin hãy cho ý kiến bình luận về cách ta làm lễ Phật đản và hiện trạng chùa chiền hiện nay?
ĐÁP
Tôi xin miễn bình luận. Chỉ xin nhắc nhở quý vị thế này.
Sinh thời, Phật từng nói, nếu các vị muốn tỏ lòng tôn kính Phật, xin hãy làm theo chánh pháp. Theo đó, dù quý vị ở xa Như Lai ngàn dặm mà làm theo chánh pháp thì như đang ở ngay trước mặt Như Lai. Trái lại, dù quý vị ở ngay trước mặt Như Lai mà làm sai chánh pháp thì như đang ở xa Như Lai cả ngàn dặm. Muốn bày tỏ lòng tôn kính Như Lai, xin hãy tinh tấn lên để đạt giải thoát cho mình, rồi giải thoát cho người. Giải thoát khỏi sợ hãi, buồn khổ, ngu dốt và tham đắm.
Theo đó mà xét, đúc tượng và xây chùa to không phải là biểu hiện lòng tôn kính Phật. Thậm chí, theo thầy Thích Thông Lạc, là hành vi phỉ báng và hạ nhục Phật.
HỎI
Thế nào là chánh pháp?
ĐÁP
Là không làm gì, nói gì và nghĩ gì để gây hại đến mình, hại đến người khác, và hại đến thiên nhiên.
HỎI
Làm sao để không giết hại muông thú khi ta vẫn cần thức ăn để sống?
ĐÁP
Nếu có thể, xin hãy ăn chay. Nếu chưa đủ căn cơ, xin loài người cứ ăn thịt nhưng đừng lạm sát. Chúa Jesus cũng nói vậy. Xin cứ giết muông thú và kiếm ăn từ thiên nhiên nhưng xin đừng lạm sát. Chỉ giết con già yếu, bệnh tật và con không mang thai. Xin đừng lạm sát vô cớ.
HỎI
Xây chùa to đồ sộ và những bức tượng vĩ đại có tác dụng không?
ĐÁP
Nói tác dụng lại phải nói tác dụng với ai và khi nào. Nay những người xây tượng to chùa lớn đang viện cớ là góp phần đưa đạo Phật vào dân chúng rộng rãi hơn. Nhưng trớ trêu thay, đó không phải là đạo Phật đích thực. Chỉ là văn hóa tín ngưỡng mà thôi. Không những thế, khi mở ra xây dựng sẽ thúc đẩy mua sắm và tiêu dùng. Tiêu dùng và mua sắm nhiều lại đẩy nhanh quá trình khai thác tự nhiên, sản sinh rác thải, hủy hoại môi trường sống của ta và của muôn ức sinh vật khác. Do đó, chùa to, tượng lớn, có hại nhiều cho thế giới nhưng có lợi trước mắt cho vài người.
HỎI
Xin cho vài chỉ dẫn về các pháp môn lớn hiện nay ở Việt Nam?
ĐÁP
Phái Hòa Hảo chú trọng khuyên dân chúng ăn chay và học y thuật cứu người. Như vậy cũng là tốt cho đời lắm rồi.
Chùa Phật Quang có thầy Thích Chân Quang nhiều kiến thức và học rộng, có công giáo hóa, hoằng pháp không nhỏ ở xứ Việt. Đa phần lời thầy dạy có lợi lạc cho chúng sanh và sự chung sống của loài người và trái đất. Tuy nhiên, ngài muốn mở rộng Phật giáo bằng mọi giá. Gần đây thầy liên tục lên tiếng bênh vực chính quyền và ca tụng chính quyền. Có người cảm thông, có người khinh bỉ. Cá nhân tôi thì tôn trọng thầy và biết ơn thầy vì học được nhiều kiến thức từ thầy. Còn đạo đức, tư cách của thầy thì tôi không bàn đến và cũng không đủ tư cách bàn đến.
Thầy Thích Minh Niệm là đệ tử chân truyền của Làng Mai. Chủ trương căn bản là đưa đạo Phật vào đời sống để ai cũng hiểu và cũng theo được, dù là người đang theo Thiên chúa giáo. Hệ thống triết lý của Thích Minh Niệm, do đó, cũng giống như Làng Mai Lão Tổ – Thích Nhất Hạnh.
Tất cả bao hàm trong 3 chủ đề:
– Vạn vật tương tức (inter-being) có mặt trong nhau
– Hiểu biết là yêu thương, yêu thương cần phải hiểu biết
– Quay về thực tại, sống với thực tại
Thích Minh Niệm có công đưa đạo lí của Làng Mai và Phật giáo nguyên thủy xâm nhập sâu vào cuộc sống. Hơn thế, thầy Minh Niệm đã khai thác rất hiệu quả Phật giáo ở phương diện tâm lý học trị liệu.
Thầy Thích Thông Lạc có công hệ thống hóa và làm sáng rõ kinh điển Phật giáo nguyên thủy. Thầy đề cao giới hạnh và chú trọng pháp môn độc cư để hộ trì năm căn. Tuy nhiên pháp môn của thầy dành cho giới tu hành nghiêm cẩn và chuyên nghiệp. Dân chúng học theo cũng chỉ áp dụng được phần nào.
Thầy Viên Minh là người từ ái cao. Từ ái hơn cả Minh Niệm và nhiều bậc đại sư khác. Tại sao tôi nói vậy? Tôi cảm được qua cách thầy cư xử, nụ cười và phong độ. Còn kiến giải của thầy Viên Minh rất giống với Thích Nhất Hạnh, Thích Nhật Từ.
Nhìn chung, chân lý thì giống nhau ở mọi nơi. Khác chỉ là khác cách diễn đạt. Sự giả dối và tà giáo mới có sự khập khiễng với nhau. Chân lí thì ở đâu cũng như ở đâu. Hãy nhớ kĩ điều này. Dù là Đông hay Tây, kim hay cổ, sự thật luôn giống nhau và trần truồng. Giả dối luôn có rất nhiều quần áo.
HỎI
Vậy ai xứng đáng là thầy?
ĐÁP
Với tôi, ai cũng xứng đáng làm thầy. Mỗi thầy tôi khai thác ở những góc độ khác nhau. Các thầy đều rất tuyệt vời. Ngoài ra, tôi còn có một người thầy tuyệt vời nữa. Thầy đó còn tuyệt vời hơn cả Như Lai. Đó chính là tôi. Phải, trong tôi đã có sẵn một người thầy. Chỉ cần tôi tĩnh lặng và thành thật, người thầy ấy tự nhiên hiện về. Nhưng khi tôi giả dối và tham đắm, người thầy ấy lại biến mất. Bạn cũng thế. Tâm bạn là kẻ thù, cũng là vị thầy vĩ đại nhất của bạn. Đừng giết chết người thầy ấy.