Một trong khóa học gây ấn tượng và được đánh giá là quan trọng nhất với tôi là “Science of Happiness” của Đại học Berkeley (California). Khóa này kéo dài 10 tuần liên quan đến các chủ đề:
– Kết nối xã hội mang đến cho con người niềm hạnh phúc được thuộc về một tập thể loài.
– Sự thấu cảm (empathy), lòng từ bi, trắc ẩn (compassion) thật ra lại có nguồn gốc ở sự tiến hóa trong hành trình tiến hóa của loài người.
– Sự hợp tác, hòa giải, hàn gắn có tác dụng đến hạnh phúc và giảm thương tổn chấn thương.
– Lòng biết ơn, sự tha thứ.
– Lòng kính ngưỡng (awe) những thứ cao đẹp, có khả năng nâng đỡ tinh thần của con người, hướng con người siêu việt (transcend) chính mình.
Và nhiều chủ đề liên quan khác như sự gắn bó (atttachment), tình yêu, minh thức (mindfulness) của các nhà khoa học nghiên cứu hàng đầu thế giới như Dacher Keltner, Emiliana Simon-Thomas, hai giảng viên chính khóa học ở Đại học California, Berkeley, Jack Kornfield, Michael E. McCullough, Jill Suttie, Matt Killingsworth, Kabat-Zinn, Richie Davidson, Rick Hanson, Kristin Neff, Robert Emmons, Wendy Hasenkamp, Barry Boyce…
Tôi đã được học và nghiên cứu chủ đề Hạnh phúc dưới các góc nhìn, quan điểm triết học và khoa học khác nhau từ các nhà nghiên cứu hàng đầu thế giới về chủ đề này. Học xong, cũng không hẳn có một cuộc sống hạnh phúc hơn nhưng hiểu sâu sắc hơn về đề tài này. Tất nhiên, bạn có thể không cần nghiên cứu sâu và bản thân cũng có những cảm thức về vấn đề tối quan trọng, mục đích của cuộc đời mình.
Aristotle đã từng nói: “Hạnh phúc là ý nghĩa và mục đích của cuộc sống, là mục đích toàn bộ sự tồn tại của con người.”
Theo nhà tâm lý học nhận thức Daniel Kahneman, người đoạt giải Nobel kinh tế năm 2002, hạnh phúc là “những gì tôi trải nghiệm ở đây và bây giờ”. Ông lập luận rằng hạnh phúc được trải qua từng khoảnh khắc. Quan điểm này rất gần với quan điểm tôn giáo như Carpe Diem hay “hạnh phúc ngay bây giờ và ở đây” của Thiền tông.
Tuy nhiên, Kahneman mô tả sự khác biệt này là “hạnh phúc trong cuộc sống của bạn” (hạnh phúc mà chúng ta trải qua trong thời điểm này) so với “hạnh phúc về cuộc sống của bạn” (hạnh phúc tồn tại trong ký ức khi chúng ta nói về quá khứ và những sự kiện quan trọng nhất trong cuộc đời).
Hầu hết chúng ta không chỉ muốn cảm thấy tốt trong thời điểm này. Chúng ta muốn thực hiện những điều, hoạt động và dự án quan trọng, để có thể mang lại sự hài lòng trong cuộc sống (life satisfaction).
Kahneman giải thích rằng sự hài lòng trong cuộc sống có mối liên hệ rất lớn với các thước đo xã hội, đạt được mục tiêu, đáp ứng kỳ vọng. Kahneman đã nghiên cứu về hạnh phúc trong hơn hai thập kỷ. Sau khi nghiên cứu, ông nói: “Tôi dần dần bị thuyết phục rằng mọi người không muốn hạnh phúc, họ muốn hài lòng với cuộc sống của mình”.
Tôi tán thành cả hai hình thức “hạnh phúc ở đây và bây giờ” cũng như hài lòng cuộc sống khi làm những việc có ý nghĩa dù không thật sự thoải mái.
Chúc bạn có những giây phút hạnh phúc trong khi đeo đuổi những công việc khó khăn nhưng có ý nghĩa đối với cuộc đời mình.
Tác giả: Đào Trung Thành