Phần 1: Thành Cát Tư Hãn
Muốn hiểu rõ sử Việt
Phải hiểu sử Trung Hoa,
Thậm chí sử Mông Cổ.
Chúng liên quan đến ta.
Ở mênh mông Đại Mạc
Phía Bắc của Trung Hoa,
Sinh sống nhiều bộ lạc
Trên thảo nguyên bao la.
Họ chăn nuôi súc vật
Rất nhiều ngựa, cừu, dê
Chỉ dựng những lều tạm
Để sớm tối đi về.
Văn hóa Mông đơn giản
Không tinh tế sâu xa
Không tính toán dài hạn
Như dân tộc Trung Hoa.
Đã thế, các bộ lạc
Còn đánh nhau liên miên
Nên đã yếu càng yếu
Láng giềng luôn làm phiền.
Nhà Kim bắt cống nạp
Các đồ quý của mình
Mông Cổ bị khinh rẻ
Bởi các nước xung quanh.
Trong tình cảnh như thế
Một người đã nổi lên
Khiến nhân loại khiếp sợ
Thế giới phải nhớ tên.
Chính Thành Cát Tư Hãn
Tên thật Thiết Mộc Chân
Một người không biết chữ
Nhưng trí tuệ như thần.
Ông nhìn xa trông rộng
Biết cách dụng nhân tài
Giỏi lấy lòng quần chúng
Đời có một, không hai.
Ông rèn quân tinh nhuệ
Một có thể chiến mười
Bắn cung như Hậu Nghệ
Cưỡi ngựa càng tuyệt vời.
Ông có nhiều trợ thủ
Với tài năng phi thường
Tất cả đều thiện chiến
Cưỡi ngựa không yên cương.
Từng bước ông chinh phục
Các bộ tộc Nội Mông
Lập liên minh, hợp lực
Để thống nhất một lòng.
Bằng sức mạnh vũ lực
Bằng chính trị, ngoại giao
Ông khiến người Mông Cổ
Không đánh giết lẫn nhau.
Sau này ai cũng biết
Đế chế của người Mông
Phủ gần hết trái đất
Cũng do bàn tay ông.
Nhưng khi đánh Đại Việt
Thiết Mộc Chân chết rồi
Lúc đó Hốt Tất Liệt
Cháu nội ông, ở ngôi.
Phần 2:Sở trường, sở đoản
Về Chiến lược, Mông Cổ
Liên minh nước ở xa
Tấn công nước lân cận
Rồi phát triển rộng ra.
Họ liên thủ với Tống
Để hiệp đồng đánh Kim (8)
Tống đương nhiên chấp thuận
Tạo thành hai gọng kìm.
Kế “mượn đường diệt Quắc” (9)
Cũng được quân Nguyên Mông
Luôn triệt để vận dụng
Thu được nhiều thành công.
Hồi nhà Trần cũng vậy
Họ dò hỏi vua ta
Cho mượn đường vận tải
Để đi đánh Chăm-pa.
Nếu Chăm-pa bị diệt
Đại Việt giữ thế nào?
Cái mẹo nhỏ đơn giản
Lừa vua Trần được sao.
Thêm nữa, quân Mông Cổ
Dùng tình báo rất khôn
Thâu tin tức nhiều phía
Chủ yếu từ dân buôn.
Hoặc khi chiếm một nước
Họ mua chuộc, thị oai
Thả vài tay lẻo nhép
Cho chạy ra nước ngoài.
Bọn này sẽ tô vẽ
Về đức độ, tình thương
Về tài năng Mông Cổ,
Để thuyết phục, dụ hàng.
Còn nói về chiến thuật
Mông Cổ dùng kỵ binh
Di chuyển rất linh hoạt
Cung thủ cực tài tình.
Dùng chiến thuật kiểu đó
Đánh Châu Âu rất mau
Cả Ấn Độ, Tây Á
Chiếm đến cả Đông Âu.
Vì những xứ sở đó
Là đồng bằng mênh mông
Đất bình nguyên khô dáo
Thắng lợi dễ như không.
Ở đồng bằng trống trải
Quân Mông Cổ vô song
Nhưng đồi núi hiểm trở
Họ sẽ gặp long đong.
Họ thua ở Đại Việt
Vì địa thế khó lường
Ta lại đánh du kích
Họ bị khóa sở trường.
Đường dài, Quân Mông Cổ
Không thể đánh lôi thôi
Một trận phải chiến thắng
Nếu thua, họ sẽ lui.
Ta thắng giặc Mông Cổ
Ba lần, thật kinh thiên!
Trương Hán Siêu chỉ rõ
Một phần do tự nhiên.
Một phần do Đại Việt
Anh hùng rộ như hoa
Đồng loạt cùng khai nở
Để giữ vững sơn hà.
Phần 3:Anh hùng luận anh hùng
Nếu ai muốn tìm hiểu
Lịch sử Đế Chế Mông
Nên xem sách võ hiệp
Tiểu thuyết gia Kim Dung.
Cả Thần Điêu Đại Hiệp
Và Anh Hùng Xạ Điêu
Đều liên quan lịch sử
Sự thật cũng khá nhiều.
Sau đây là trích đoạn
Quách Tĩnh luận anh hùng
Để thêm chút suy ngẫm
Về Đế chế Nguyên Mông.
Buổi chiều trên đại mạc
Đại Hãn Thiết Mộc Chân
Cùng thiếu hiệp Quách Tĩnh
Bàn luận chuyện xa gần.
Đại Đế chế Mông Cổ
Bao phủ khắp mọi nơi
Một thảo nguyên nhỏ bé
Mở rộng bốn phương trời.
“Trên đỉnh cao vời vợi
Sự nghiệp để thiên thu
Ta, Thành Cát Tư Hãn
Tay trắng nổi cơ đồ!”
Đại Hãn cười đắc ý
Nhìn Quách Tĩnh hỏi rằng:
“Trong Anh hùng kim cổ
Ai hơn được ta chăng?
Quách Tĩnh nói: “Đại Hãn,
Cả đời ngài chiến chinh
Khi chết đi, nằm xuống
Còn bao đất cho mình?”
Đại Hãn nói: “Cùng lắm
Chỉ từng này mà thôi!”
(Ngài lấy roi ngựa chỉ
Bóng mình dưới mặt trời)
Quách Tĩnh nói: “Chiến trận
Đổ máu triệu sinh linh
Tiếng khóc than ai oán
Khổ tận, cảnh đao binh
Đế chế này thật rộng
Kim cổ không so bì
Nhưng một mai ngã xuống
Ngài còn giữ được chi?
Anh hùng theo tôi nghĩ,
Phải là người chăm lo
An sinh của bá tính
Nơi nơi được ấm no
Mẹ bên đàn con nhỏ
Sống trong tình yêu thương
Trẻ thơ vui ca hát
Không ai ra chiến trường.
Như ngài mở bờ cõi
Cho người Mông đến nay
Công lao thực chẳng nhỏ
Nhưng tội ác ai tày?”
Đại Hãn gật đầu nói:
“Ngươi lý luận rất hay
Nhưng không còn tranh đấu
Ta chán cái đời này.
Nếu mọi thứ yên ắng
Cuộc sống không binh đao
Không đánh nhau là tốt
Nhưng thấy tẻ làm sao.”
Rồi Đại Hãn đổ bệnh
Liệt giường, một tháng sau
Ngẫm về lời Quách Tĩnh
Nước mắt vẫn tuôn trào.
Và Thành Cát Tư Hãn
Trước giờ phút lâm chung
Miệng không ngớt lẩm bẩm
Chỉ hai chữ “anh hùng”…