Sách lực hấp dẫn, như NGƯỜI NAM CHÂM, NĂNG ĐOẠN KIM CƯƠNG nói “chỉ cần nuôi dưỡng một khát khao, một thành ý mãnh liệt, làm điều công đức lớn, cầu phước cho mọi người hàng ngày thì bản thân ta sẽ cầu gì được nấy.” Thầy nghĩ sao về quan điểm này?
Điều đó dù có đúng như vậy thì không phải ai cũng làm được. Để có bản lãnh luôn cầu phước đến cho mọi người và giữ tâm tỉnh thức, không oán hận, ghen ghét, đố kỵ thì phải là những người đắc ngộ đến cảnh giới cao siêu của tâm thức. Những sách đó nói cái ngọn mà không nói cái gốc. Đúng là làm được vậy thì cầu gì được nấy, nhưng làm được vậy thế giới này có bao nhiêu người?
Và thú vị hơn cả, khi làm được vậy (đạt TỪ BI HỶ XẢ, tứ vô lượng tâm) thì anh ta thực sự sẽ không cần phải cầu mong gì nữa.
Còn về thành công, còn phải xem anh mưu cầu cái gì. Ví dụ ở thời đại loạn, những nhân sỹ có tài có đức nhiều lắm, nhưng họ vẫn phải về quê ở ẩn, dạy học (Khổng Tử, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Chu Văn An, La Sơn Phu Tử…), có người phải tự vẫn (Khuất Nguyên) bó tay với thời cuộc. Xét về thành ý, tài năng, đạo đức, nhân cách thì họ đều có thừa. Nếu họ chỉ mong an phận đạt đạo cho bản thân thì đã thành công từ lâu, nhưng họ mong xã hội có kỷ cương, quốc thái dân an thì họ sẽ chịu cảnh bất như ý. Không phải ta muốn gì được nấy, dù ta là ai đi nữa.
Sách đối nhân xử thế có đến hàng ngàn, hàng vạn khiến người đọc như lạc vào mê cung. Thầy có thể tóm lược đơn giản bằng một đôi câu cho dễ hiểu không?
Chỉ cần nhớ câu KỶ SỞ BẤT DỤC, VẬT THI Ư NHÂN (Điều mình không thích thì đừng làm nó cho người khác). Đó là căn bản cội rễ của mọi phép đối nhân xử thế.
Ông Saigo, hiền triết Nhật Bản thì chỉ dùng bốn chữ KÍNH THIÊN ÁI NHÂN. Làm việc, suy nghĩ thuận ý trời. Nghĩa là làm cái điều mình cho là đúng, hợp đạo lý. Đối với người thì luôn yêu thương, nhân ái chứ không ngã theo. Các sách vở thế gian quanh quẩn cũng chỉ bàn về những điều như vậy.
Làm sao để có hạnh phúc?
Mỗi người chạy theo một mục tiêu cuộc đời, mỗi người có hoài bão khác nhau nên không thể đưa ra công thức chung của hạnh phúc. Nếu quan niệm hạnh phúc là an vui, không sầu khổ thì dễ lắm. Chỉ cần TIẾT CHẾ HAM MUỐN.
Quy luật nào thống trị thế giới này?
Đó là quy luật: Mọi thứ đều phải có cái giá của nó. Không cái gì là hoàn toàn thuận, hoàn toàn nghịch, không có cái gì đến tự nhiên, đi tự nhiên. Ví dụ, để thành thiên tài võ học, Lý Tiểu Long đã hy sinh cả đời vào võ thuật. Để thành thiên tài bóng rổ, Michael Jordan đã ném cả đời mình vào bộ môn này. Nếu ta làm như họ, ta cũng sẽ thành công tương tự như vậy. Để thành vĩ nhân, người ta phải hy sinh gia đình, tuổi trẻ, chơi bời, tiệc tùng, nhạc sàn, ca vũ. Và thậm chí, phải đối mặt nhiều lần với cái chết cận kề.
Đương nhiên, như đã nói ở trên, còn phụ thuộc một phần vào môi trường, không gian mà bạn sống nữa. Bạn sinh vào không gian kém thì tiếng vang và thành công bị hạn chế kể cả nỗ lực bạn có lớn đến mấy đi nữa.