NGƯỜI XƯA HỌC NGOẠI NGỮ NHƯ THẾ NÀO?

Ông để lại hơn 100 đầu sách, đa phần là sách dịch. Những tác phẩm dịch của ông có giá trị (đôi lúc) vượt hơn cả bản gốc. Tôi muốn nhắc đến một câu chuyện cực thú vị là sự ra đời của cuốn ĐẮC NHÂN TÂM và cuốn QUẲNG GÁNH LO ĐI ĐỂ VUI SỐNG và việc ông học tiếng Anh.

Ông kể, do nhu cầu viết sách, đọc tài liệu, ông quyết định phải tự học tiếng Anh. Ông có câu nói rất lạ tai nhưng rất đúng: Muốn tìm hiểu về cái gì thì hãy viết một cuốn sách về nó.

Thật vậy, ông muốn hiểu về hình học và đại số, ông liền bắt tay dịch sách về hình học và đại số. Muốn hiểu về Lão tử, ông làm sách về Lão tử.

Nhiều người hiểu lầm là cứ phải am hiểu về đồng chí X mới viết sách về đồng chí X. Ông Nguyễn Hiến Lê nói, viết là để học, để tìm hiểu vì khi viết, người ta không thể cẩu thả, sơ sài. Người ta phải lục tung mọi xó xỉnh để tìm tài liệu. Đi về mọi nơi để tra cứu và phỏng vấn. Tự nhiên, khi xong cuốn sách, bán được hay không còn chưa biết nhưng kiến thức lên vù vù.

Tiếng Anh cũng vậy. Ông Nguyễn Hiến Lê hoàn toàn không biết một chữ nào khi ông dịch Đắc Nhân Tâm của Dale Carnegie (Mỹ).

Mỗi ngày ông chỉ dịch dăm ba câu. Ông chép ra sổ tay rồi đi hỏi bạn. Ngày đó ở Sài Gòn đã có nhiều người biết tiếng Anh rồi.

Ông dịch trong 2 năm thì xong. Một sự bền bỉ và kiên nhẫn khác thường.

Dịch xong hai cuốn sách, ông vừa có sách bán lại có thêm được vốn tiếng Anh khá tốt. Chưa kể đến tri thức mà sách đó mang lại ngoài tiếng Anh nữa. Thật một hành động đem lại quá nhiều lợi ích.

Những người nghiên cứu tiếng Anh lâu năm đều thừa nhận:

Học ngoại ngữ qua tập dịch là phương pháp toàn năng và khiến người ta nhanh tiến bộ nhất.

Để dịch được, người ta phải tìm hiểu cả ngữ pháp, từ vựng và văn hóa. Người ta phải rất am hiểu điều mình đang dịch.

Cha ông chúng ta, những bậc đàn anh khả kính và ghi danh vào lịch sử đã học ngoại ngữ thông qua dịch như vậy đó.

Nhưng dịch lại cần sự bền bỉ và nội lực mạnh. Vì phương pháp ấy không hoạt náo. Nó âm thầm và lặng lẽ. Nó cần miệt mài và tỉ mỉ. Những người chỉ số tĩnh không cao thì không theo nổi phương pháp này.